Od początku konfliktu na Ukrainie w punktach recepcyjnych przy przejściach granicznych działały punkty medyczne, obsługiwane częściowo przez lekarzy wolontariuszy, częściowo ratowników medycznych. Niestety, im dalej w głąb Polski, tym pomoc lekarska jest bardziej rozproszona i mniej zorganizowana.

Część problemów proceduralnych rozwiązuje uchwalona 9 marca 2022 r. specustawa Ministerstwa Zdrowia, zgodnie z którą:

– uchodźcy z Ukrainy, których pobyt na terytorium RP uznaje się za legalny (tj. zarejestrowany
w gminie, rejestrze Straży Granicznej) będą uprawnieni do opieki medycznej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie, w jakim przysługuje on osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, w tym podanie produktów leczniczych wydawanych świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia. Wg zapowiedzi Ministra Zdrowia przepis ten dotyczy też świadczeń udzielanych przed wejściem w życie ustawy, tj. z mocą na dzień 24 lutego 2022 r.

– uchodźcy z Ukrainy nie będą mieli prawa do leczenia i rehabilitacji uzdrowiskowej.

Pierwsze rozwiązania systemowe już są, ale one nie rozwiążą problemów z liczbą dostępnych lekarzy i ratowników, czy koordynacją pracy wolontariuszy w punktach pierwszej pomocy medycznej.

Dlatego sprawny przepływ i dostęp do informacji jest tu kluczowy.

Poniżej przedstawiamy kilka ważnych namiarów i wiadomości o już uruchomionych portalach z bazą punktów lekarskich i aptecznych, gdzie Ukraińcy mogą zgłaszać się po pomoc.

1. Pod rządowym numerem telefonu 800-190-590 działa całodobowa infolinia w j. ukraińskim, a jej konsultanci udzielają informacji o warunkach udzielania świadczeń zdrowotnych uchodźcom z UA w Polsce.
2. w Ministerstwie Zdrowia został uruchomiony specjalny alert mailowy: lekidlaukrainy@mz.gov.pl

Jest on dedykowany dla szpitali z Ukrainy, aby mogły przesyłać konkretne potrzeby.
Ten alert jest także dla dużych podmiotów w Polsce np. firm farmaceutycznych, które chcą przekazywać leki.

3. Działa też teleplatforma pierwszego kontaktu w j. ukraińskim: https://www.gov.pl/web/zdrowie/tpk

teleplatforma działa poza godzinami pracy Podstawowej Opieki Zdrowotnej, czyli:

– od poniedziałku do piątku w godzinach od 18:00 do 8:00 następnego dnia

– w soboty i niedziele oraz inne dni ustawowo wolne od pracy, w godzinach od 8:00 do 8:00 następnego dnia

4. Minister Zdrowia wprowadził możliwość bezpłatnego szczepienia cudzoziemców narodowości ukraińskiej w ramach Narodowego Programu Szczepień przeciw Covid-19.

5. Bezpłatnej pomocy medycznej udzielają też niektóre sieci klinik prywatnych:

– LUX MED: https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/aktualnosci/pakiet-pomoc-dla-ukrainy

– ENELMED: https://enel.pl/2022/03/03/enel-med-kolejne-placowki-pomocy-medycznej-dla-ukraincow-i-bezplatna-infolinia-pl-uk/

– MEDICOVER: https://www.medicover.pl/wazne-informacje/stand-with-ukraine/

6. Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej uruchomiło wyszukiwarkę podmiotów medycznych (POZ, NiŚOZ, AOS, szpitale), w których znajduje się personel medyczny mogący udzielić uciekinierom z Ukrainy pomocy medycznej w języku ukraińskim, rosyjskim lub angielskim: https://ptmr.info.pl/for-patients-ua

WAŻNE info dla lekarzy prowadzących swoje prywatne praktyki lekarskie – za pomocą formularza można dokonać/zgłaszać własne podmioty medyczne z podaniem ich lokalizacji i specjalizacji lekarskich udostępnianych w ramach pomocy.

7. Platforma https://lekarzedlaukrainy.pl/ stworzona i prowadzona po polsku i ukraińsku przez studenta informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego Witolda Wydmańskiego dla uchodźców, którzy potrzebują konsultacji lekarskiej, przerwali leczenie na Ukrainie lub kończą im się lekarstwa. Zgłaszają się tam lekarze ze swoimi praktykami lekarskimi, którzy deklarują bezpłatne udzielenie pomocy i wystawienie potrzebnych recept i skierowań.

• Aptekarze również czynnie włączyli się w pomoc dla obywateli Ukrainy. Wielu obniża do minimum ceny leków lub sprzedaje je z zerową marżą.
• W polskich aptekach jest możliwość wydania niezbędnego leku osobom przybyłym z Ukrainy, które nie mają recepty. W przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta receptę może bowiem wystawić farmaceuta.